Zagrożenia mórz i oceanów Z powodu zanieczyszczeń, intensywnego ruchu morskiego, przyłowów i przełowienia (czyli nadmiernej, niekontrolowanej eksploatacji ryb, które sprowadzają populacje poławianych gatunków poniżej poziomu bezpiecznego dla ich odtworzenia), nasze morza i oceany, wraz ze znajdującą się w nich fauną i florą W tabeli poniżej przedstawiono powierzchnię poszczególnych oceanów znajdujących się na Ziemi wraz z procentowym udziałem powierzchni danego oceanu w powierzchni całej Ziemi. Prezentowane oceany ułożone są według malejącej kolejności pod względem wielkości powierzchni. Ocean Powierzchnia w mln km^2 % z powierzchni Ziemi % z powierzchni oceanów na Ziemi Ocean Spokojny 178,7 35,0% 49,4% Ocean Atlantycki 91,7 18,0% 25,4% Ocean Indyjski 76,2 14,9% 21,1% Ocean Arktyczny 14,8 2,9% 4,1% Oceany ogółem 361,4 70,8% 100,0% Zobacz również Najważniejsze przesmyki na świecie Głębokość dna oceanicznego Oczyszczalnie ścieków (2011 rok) Góry Polski Sąsiedzi Polski Powierzchnia kontynentów Strefowość klimatyczno-roślinno-glebowa Najgłębsze rowy oceaniczne Skala Saffira-Simpsona Największe rzeki w Polsce Zmiany składu atmosfery w układzie... Wymiary Ziemi Najgłębsze jaskinie w Polsce Najdłuższe kanały w Polsce UNESCO w Polsce
Polecenie 1. a. Na mapach Europy wskaż Białoruś i opisz jej położenie geograficzne. Polska leży w Europie Środkowej. Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0. b. Korzystając z mapy podziału administracyjnego Białorusi, wskaż obwody mające granicę z Polską. 2. Warunki naturalne.
Podział polityczny świata to pierwszy dział drugiej klasy liceum 4-letniego. Zawiera informacje o państwach, organizacjach międzynarodowych, konfliktach i czynnikach rozwoju społeczno-gospodarczego. Spis tematów (kliknij na temat, aby przejść do strony) Podział polityczny świata I Państwa świata Co znajdę w tym temacie? Państwa i stolice Granice państw Podział polityczny mórz i oceanów Enklawa i eksklawa II Dekolonizacja a współczesny świat Co znajdę w tym temacie? Przebieg kolonizacji świata Dekolonizacja Wpływ kolonializmu i dekolonizacji na współczesny świat III Dezintegracja i integracja na świecie Co znajdę w tym temacie? Dezintegracja bloku wschodniego Współczesne ruchy dezintegracyjne Płaszczyzny integracji na świecie Unia Europejska Istotne organizacje międzynarodowe IV Współczesne konflikty zbrojne i terroryzm Co znajdę w tym temacie? Przyczyny konfliktów zbrojnych Wybrane konflikty zbrojne po 1989 r. Skutki konfliktów zbrojnych Terroryzm Wpływ mediów na postrzeganie konfliktów V Wskaźniki rozwoju państw Co znajdę w tym temacie? Czynniki wpływające na rozwój państw Przyczyny zróżnicowania tempa rozwoju państw Cechy społeczno-gospodarcze państw o różnym poziomie rozwoju Wskaźniki rozwoju państw Słownik Przejdź do słownika (kliknij) Aparat pojęciowy w tym dziale (kliknij aby rozwinąć definicję): Autonomia Ograniczona w pewnym zakresie forma suwerenności, gdzie część kompetencji (zwłaszcza w zakresie polityki zagranicznej) sprawuje inny podmiot, natomiast kraj/region autonomiczny cieszy się ograniczoną swobodą w zakresie polityki wewnętrznej. Kliknij by dowiedzieć się więcej Bank Światowy (WB) Światowa organizacja finansowa, zrzeszająca 189 państw. Celem organizacji jest udzielanie długoterminowych kredytów dla słabiej rozwiniętych i znajdujących się w kryzysie państw oraz przeciwdziałanie ubóstwu. Kliknij by dowiedzieć się więcej Dekolonizacja Upadek imperiów kolonialnych rozpoczęty w XIX wieku, a najintensywniej zachodzący po II Wojnie Światowej, prowadzący do powstania dużej liczby nowych państw w Amerykach, Afryce i Azji. Kliknij by dowiedzieć się więcej Dezintegracja (polityczna) Rozpad bytu politycznego na mniejsze podmioty (np. rozpad Jugosławii), uniezależnienie się części terytorium danego państwa lub rozpad organizacji międzynarodowej. Kliknij by dowiedzieć się więcej Dochód Narodowy (DN) Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, to wartość PNN pomniejszona o koszt podatków pośrednich (min. VAT i akcyzę). Kliknij by dowiedzieć się więcej Eksklawa Część państwa położona poza jego podstawowymi granicami – terytorium odcięte od macierzystego lądu – oddzielone od głównej części kraju poprzez terytoria innych państw. Kliknij by dowiedzieć się więcej Enklawa Państwo (lub jego fragment) otoczony w całości przez terytorium dokładnie jednego innego państwa – nieposiadające żadnego kontaktu z innym państwem niż przez teren kraju otaczającego. Kliknij by dowiedzieć się więcej Europejski Obszar Gospodarczy (EOG) Porozumienie gospodarcze obejmujące kraje Unii Europejskiej oraz 3 z 4 krajów EFTA (Liechtenstein, Norwegię i Islandię) i tworzące między tymi państwami wspólny rynek oraz strefę wolnego handlu. Kliknij by dowiedzieć się więcej Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA) Porozumienie handlowe państw niebędących członkami Unii Europejskiej, a dążących do ułatwień w handlu wzajemnym (strefa wolnego handlu). Obecnie (za wyjątkiem Szwajcarii) państwa członkowskie (Islandia, Liechtenstein i Norwegia) należą także do Europejskiego Obszaru Gospodarczego tzn. podpisały porozumienie handlowe z Unią Europejską. Kliknij by dowiedzieć się więcej G4 Grupa czterech państw (Indie, Japonia, Brazylia i Niemcy) dążących do uzyskania stałego miejsca w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. Kliknij by dowiedzieć się więcej G7 Grupa 7 państw należących do największych światowych gospodarek (USA, Kanady, Francji, Niemiec, Włoch, Wielkiej Brytanii i Japonii) i przedstawicieli Unii Europejskiej. Grupa dyskutuje na temat rozwiązywania problemów w skali globalnej. Kliknij by dowiedzieć się więcej G20 Grupa 19 państw i Unii Europejskiej oraz zapraszanych gościnnie innych państw, największych światowych gospodarek. Państwa dyskutują nad światowymi problemami, zwłaszcza z sektora finansowego. Kliknij by dowiedzieć się więcej Granica Linia (odcinek), o pionowym przebiegu, przecinająca wszystkie sfery ziemi, która stanowi koniec jednego państwa (terytorium, obszaru) a początek innego. Może mieć charakter naturalny (granica naturalna) jeżeli przebiega po przyrodniczych barierach terenowych np. rzekach, jeziorach, morzach, górach lub sztuczny (granica sztuczna) jeżeli przebiega po zintegrowanym terenie. Kliknij by dowiedzieć się więcej Granica naturalna Typ granicy, która przebiega z wykorzystaniem naturalnych barier przyrodniczych w terenie, np. wzdłuż koryt rzek, misy jeziora, szczytów górskich itp. Kliknij by dowiedzieć się więcej Granica sztuczna Typ granicy, która przebiega po zintegrowanym, jednolitym terenie, nie wykorzystując żadnych przeszkód naturalnych. Kliknij by dowiedzieć się więcej Grupa Wyszehradzka (V4) Międzynarodowa organizacja polityczna zrzeszająca Polskę, Czechy, Słowację i Węgry. Początkowymi celami była współpraca w celu integracji z NATO i UE i porozumienie o wolnym handlu w obrębie Grupy, a po integracji z UE – jednolita polityka wobec Wspólnoty. Kliknij by dowiedzieć się więcej Integracja (polityczna) Łączenie się podmiotów politycznych w nowy byt np. poprzez łączenie się państw w nową jednostkę (np. Zjednoczenie Niemiec) lub budowanie organizacji międzynarodowej w ramach której realizowana jest wspólna polityka. Może zachodzić na płaszczyźnie: politycznej, gospodarczej lub militarnej. Kliknij by dowiedzieć się więcej Kolonializm Okres w dziejach i zarazem polityka państwa, kiedy dochodzi do masowego rozwoju obszarów kolonialnych państw europejskich, polegających na podbiciu istniejących ludów (uważanych często za prymitywne) na innych kontynentach – w Amerykach, Afryce, południowo-wschodniej Azji czy Australii lub zasiedlenie tych terenów o ile nie były wcześniej zamieszkałe. Kolonializm rozpoczął się wraz z erą wielkich odkryć geograficznych, a najintensywniej przebiegał w XVI, XVII i XVIII wieku. System upadł w XIX i XX wieku Kliknij by dowiedzieć się więcej Liga Państwa Arabskich (LPA) Międzynarodowa organizacja polityczna zrzeszająca kraje w kręgu kulturowym i religijnym islamu. Celem organizacji jest zacieśnienie stosunków tej grupy krajów oraz stworzenie przeciwwagi dla państwa Izrael i jego sojuszników. Sojusz zrzesza 22 kraje w tym nieuznawaną Palestynę. Kliknij by dowiedzieć się więcej Morskie wody wewnętrzne Integralna, morska część terytorium państwa-właściciela, na której posiada on teoretycznie całkowitą i nieskrępowaną władzę. Obejmuje akweny o szerokości kontaktu z morzem mniejszej niż 24 mile morskie. Kliknij by dowiedzieć się więcej Niepodległość (państwa) Zdolność do samodzielnego decydowania w każdej sprawie, bez ulegania wpływom lub bezpośrednim poleceniom innych podmiotów. Samostanowienie. Kliknij by dowiedzieć się więcej Ogłoszenie (akt) niepodległości Decyzja prawna określonej społeczności stwierdzająca jej uniezależnienie się od innego podmiotu, zazwyczaj określająca także zakres tejże niepodległości (np. poprzez ustalenie granic nowego kraju). Kliknij by dowiedzieć się więcej Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową (OPEC) Międzynarodowa organizacja handlowa, grupa 13 państw – głównych światowych producentów ropy naftowej. Kartel gospodarczy, którego celem jest utrzymywanie odpowiedniego poziomu cen ropy, korzystnego z punktu widzenia członków organizacji. Kliknij by dowiedzieć się więcej Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) Globalna, ogólnoświatowa organizacja polityczna powstała w 1945 r. z siedzibą w Nowym Yorku. Liczy 193 członków (wszystkie uznawane państwa świata za wyjątkiem Watykanu). Stanowi forum współpracy międzynarodowej i działań na rzecz pokoju. Kliknij by dowiedzieć się więcej Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego (NATO) Międzynarodowy sojusz wojskowy demokratycznych krajów głównie zachodniej Europy oraz USA i Kanady, liczący łącznie 29 państw. Celem organizacji jest wzajemna obrona na wypadek agresji ze strony państw trzecich. Kliknij by dowiedzieć się więcej Organizacja Państw Amerykańskich (OPA) Międzynarodowa organizacja polityczna zrzeszająca wszystkie państwa obu Ameryk tj. 35 krajów (za wyjątkiem terytoriów zależnych państw europejskich). Celem organizacji jest przede wszystkim stabilizowanie sytuacji politycznej i dążenie do pokojowego rozwiązywania sporów na kontynentach amerykańskich. Kliknij by dowiedzieć się więcej Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) Międzynarodowa organizacja polityczna i gospodarcza skupiająca 37 wysokorozwiniętych państw demokratycznych. Podejmuje działania lobbingowe na rzecz określonych regulacji prawnych wśród państw członkowskich, zmierzających do podniesienia stopy życiowej i liberalizacji gospodarczej. OECD udziela też pomocy gospodarczej słabszym krajom. Kliknij by dowiedzieć się więcej Pakt Bezpieczeństwa Pacyfiku (ANZUS) Międzynarodowy sojusz militarny, odpowiednik NATO w regionie Pacyfiku, pakt wojskowy USA, Nowej Zelandii i Australii mający na celu wzajemną obronę na wypadek zewnętrznego zagrożenia. Kliknij by dowiedzieć się więcej Państwo Zorganizowany podmiot społeczności międzynarodowej, spełniający szereg kryteriów świadczących o jego niezależności od innych podmiotów, do których należą: własne terytorium (nad którym sprawuje kontrolę), ludność, własny rząd i uznanie międzynarodowe ze strony innych państw. Czynem sprawczym tworzącym państwo jest akt (deklaracja) niepodległości. Kliknij by dowiedzieć się więcej Państwo nieuznawane Podmiot spełniający wszystkie cechy pozwalające na zaliczenie go do grupy państw, za wyjątkiem uznania międzynarodowego. Posiada terytorium, ludność, rząd i często dokonał aktu ogłoszenia niepodległości, ale decyzja ta nie została przyjęta do wiadomości przez inne państwa. Kliknij by dowiedzieć się więcej Piractwo Akt rozboju morskiego, współcześnie rozumiany najczęściej jako porwanie okrętu (np. dużego statku transportowego) dla okupu (ze względu na cenny ładunek lub załogę) lub w celu zrabowania jego ładunku. W XXI wieku problem piractwa utożsamiany jest z tzw. Somalijskimi Piratami. Kliknij by dowiedzieć się więcej oraz tutaj: Kliknij by dowiedzieć się więcej Północnoamerykański Układ Wolnego Handlu (NAFTA) Porozumienie gospodarcze Stanów Zjednoczonych, Kanady i Meksyku, tworzące między krajami członkowskimi strefę wolnego handlu. Nie obejmuje unii celnej wobec państw trzecich. Kliknij by dowiedzieć się więcej Produkt Krajowy Brutto (PKB) Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, łączna wartość towarów i usług wytworzonych w danym kraju w przyjętej jednostce czasu (najczęściej w ciągu jednego roku). Kliknij by dowiedzieć się więcej Produkt Krajowy Brutto (PKB) per capita Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, to wartość PKB podzielona przez liczbę mieszkańców. Uzyskuje się w ten sposób średni poziom wartości produkcji wytworzonej przez 1 obywatela. Umożliwia to porównywanie ze sobą dowolnych państw, bez względu na ich liczbę ludności. Kliknij by dowiedzieć się więcej Produkt Krajowy Brutto (PKB) per capita mierzone parytetem siły nabywczej (PPP) Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, informuje jaka jest rzeczywista wartość PKB per capita po uwzględnieniu różnic w poziomie cen. Kliknij by dowiedzieć się więcej Produkt Narodowy Brutto (PNB) Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, uwzględnia towary i usługi wytworzone tylko przez obywateli (i podmioty gospodarcze) danego kraju – ale także, jeżeli pozostają oni zagranicą. Kliknij by dowiedzieć się więcej Produkt Narodowy Netto (PNN) Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, to wartość PNB pomniejszona o koszty amortyzacji tj. zużycie środków produkcji niezbędnych do wytworzenia PNB. Kliknij by dowiedzieć się więcej Stolica Miasto w państwie, które z określonych powodów pełni szczególną rolę siedziby władz tego państwa. Najczęściej największe miasto kraju (choć nie jest to regułą). W niektórych krajach istnieje kilka stolic. Kliknij by dowiedzieć się więcej Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN) Międzynarodowa organizacja polityczno-gospodarcza zrzeszająca 10 państw w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Cele organizacji to zarówno działania na rzecz pokoju w regionie, jak i przyspieszenia rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturowego państw członkowskich. Kliknij by dowiedzieć się więcej Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu Porozumienie gospodarcze tworzące strefę wolnego handlu w krajach: Albanii, Bośni i Hercegowinie, Czarnogórze, Macedonii Północnej, Mołdawii, Serbii i Kosowie. Pierwotnie porozumienie obejmowało Polskę, Czechosłowację (a potem Czechy i Słowację) oraz Węgry. Państwa opuszczają porozumienie z chwilą wejścia do Unii Europejskiej. Kliknij by dowiedzieć się więcej Terroryzm Forma walki z użyciem przemocy, w której dokonuje się ataków lub zamachów przy wykorzystaniu pojedynczych żołnierzy (często samobójców) ewentualnie niewielkich oddziałó, w celu zniszczenia kluczowego obiektu lub uprowadzenia albo zabicia cywili albo określonych osób. Nadrzędnym celem terroryzmu jest sianie strachu i paniki oraz demobilizacja opinii publicznej. Kliknij by dowiedzieć się więcej Terytorium Część powierzchni ziemi znajdująca się pod władzą i zarządem określonego państwa lub innego podmiotu społeczności międzynarodowej o jednoznacznie określonych granicach. Kliknij by dowiedzieć się więcej Terytorium zależne Obszar o częściowej autonomii wewnętrznej i niewielkiej autonomii zewnętrznej będący w silnej zależności od decyzji innego – znacznie silniejszego – kraju. Najczęściej dawna kolonia tego państwa, która z różnych powodów nie domaga się niepodległości. Kliknij by dowiedzieć się więcej Unia Afrykańska (UA) Międzynarodowa organizacja polityczna (w dalszej kolejności także militarna i gospodarcza), zrzeszająca wszystkie kraje Afryki. Organizacja ma szereg zadań min. promocję demokracji, wspieranie rozwoju gospodarczego i walki z biedą, ale też dążenia do integracji politycznej na wzór Unii Europejskiej – z utworzeniem wspólnego parlamentu i przyjęciem wspólnej waluty. Kliknij by dowiedzieć się więcej Unia Europejska (UE) Wielonarodowa wspólnota polityczna i gospodarcza, organizacja międzynarodowa budowana stopniowo po II Wojnie Światowej w celu zagwarantowania pokoju i przyspieszenia rozwoju gospodarczego przez państwa Europejskie, obecnie zrzeszająca 27 członków. Posiada wspólnotowe ciała decyzyjne i rynek wewnętrzny oparty na 4 filarach swobodnego przepływu: osób, towarów, usług i kapitału. Kliknij by dowiedzieć się więcej Uznanie międzynarodowe Poparcie innych państw dla decyzji o niepodległości określonego podmiotu, wyrażone najczęściej w formie jednostronnej deklaracji państwa udzielającego uznania. Kliknij by dowiedzieć się więcej Wartość Dodana Brutto (WDB) Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, nowy miernik, to wartość PKB pomniejszona o koszty produkcji (obrazuje więc rzeczywisty wzrost poczyniony w toku obróbki półproduktów). Kliknij by dowiedzieć się więcej Wielokryterialny wskaźnik ubóstwa (MPI) Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, wskaźnik wyliczany przez ONZ dla krajów o niskich wartościach HDI. Zastąpił dawny wskaźnik HPI (ang. Human Poverty Index). Wskaźnik MPI określa poziom ubóstwa kraju – im wyższy, tym większe ubóstwo. Do jego obliczenia wykorzystuje się 10 zmiennych, obejmujących zdrowie, edukację i standard życia. Kliknij by dowiedzieć się więcej Wody terytorialne Pas 12-mil morskich od brzegu państwa-właściciela, część morza przynależąca do danego kraju, na którym posiada ono niemal całkowitą władzę, za wyjątkiem wstrzymania prawa do swobodnej żeglugi przez to terytorium. Kliknij by dowiedzieć się więcej Wojna domowa Forma konfliktu, w której walczące strony należą do tego samego państwa, a rywalizacja dotyczy spraw wewnętrznych danego kraju. Kliknij by dowiedzieć się więcej Wskaźnik rozwoju społecznego (HDI) Jedna z miar poziomu rozwoju gospodarczego państw, wieloaspektowa wypadkowa czterech składowych. Ranking HDI (wartości 0-1) powstaje na podstawie danych o: – oczekiwanej średniej długości życia – średniej liczby lat otrzymanego kształcenia osób w wieku 25 lat i powyżej – oczekiwanej liczby lat edukacji dzieci rozpoczynających naukę – Dochodu Narodowego per capita w dolarach amerykańskich według parytetu siły nabywczej Kliknij by dowiedzieć się więcej Wspólnota Niepodległych Państw (WNP) Międzynarodowa organizacja polityczna (o ambicjach także militarnych i gospodarczych) powołana do życia po upadku ZSRR w celu utrzymania bliskich kontaktów politycznych i gospodarczych między dawnymi państwami Związku. Zrzesza obecnie 10 państw po wystąpieniu ze Wspólnoty Gruzji i Ukrainy. Kliknij by dowiedzieć się więcej Wspólny Rynek Południa (MERCOSUR) Międzynarodowa organizacja gospodarcza zrzeszająca 4 kraje Ameryki Południowej (Brazylia, Urugwaj, Paragwaj, Argentyna + wykluczona w 2016 Wenezuela) oraz 6 kolejnych stowarzyszonych. Celem jest budowanie strefy wolnego handlu i unii celnej między krajami członkowskimi. Kliknij by dowiedzieć się więcej Wyłączna strefa ekonomiczna Morska strefa wpływów gospodarczych państwa-właściciela. Obejmuje pas 200 mil morskich od brzegu, chyba, że na danym akwenie nie jest możliwe jej wytyczenie (wtedy staje się to przedmiotem osobnego porozumienia). Państwo-właściciel posiada wyłączne prawo eksploatacji zasobów i prowadzenia badań naukowych na tym terenie. Kliknij by dowiedzieć się więcej
Ocieplanie się oceanów oraz topnienie lodowców powoduje wzrost poziomu mórz o 2,5 milimetra rocznie w regionie śródziemnomorskim oraz do 3,1 milimetra na całym świecie. Topnieją połacie lodu
70% – aż takiego obszaru Ziemi dotyczy problem morskich zanieczyszczeń i nadmiernej eksploatacji. Morza i oceany to największy obszar Ziemi. Tak naprawdę nie zdajemy sobie sprawy, co skrywają głębiny. Wiele gatunków morskich wciąż czeka na odkrycie. Równie niezbadana jest podwodna powierzchnia – np. najdłuższe pasmo górskie na świecie. Ten olbrzymi ekosystem ma jednak realny wpływ na nasze życie. Przez działania człowieka to tętniące życiem środowisko może zamienić się w jałową pustynię. Jednocześnie jest to powierzchnia, która ma znaczący wpływ na naszą pogodę, dostęp do tlenu i zasoby pokarmowe. Dziś do takich zagrożonych terytoriów należy też Bałtyk. Wciąż jednak nie jest za późno, aby go ratować. Jak WWF pomaga ratować morza i oceany? Bałtyk stanowi integralną część światowych akwenów, a jednocześnie jest morzem szczególnie wrażliwym. Dlatego działania Fundacji WWF Polska koncentrują się na polskim morzu. Obejmują zarówno ochronę gatunków wodnych, jak i ograniczanie destrukcyjnego wpływu człowieka na morski ekosystem. Pomóż przetrwać morzom i oceanom Wspierając nasze działania, pomagasz chronić zagrożone ekosystemy morskie i oceaniczne. Obszarem naszej aktywności jest przede wszystkim Morze Bałtyckie. Wraz z WWF Polska możesz przyczyniać się do utrzymania równowagi w tym szczególnie nam bliskim, a jednocześnie bardzo wrażliwym akwenie. Poznaj morza i oceany Morza i oceany zajmują aż 70% powierzchni Ziemi. Wytwarzają 50% dostępnego tlenu, wywierają decydujący wpływ na naszą pogodę, dostarczają nam pożywienia i są silnie powiązane z naszą gospodarką. Podstawę diety dla prawie miliarda ludzi na świecie stanowią ryby i owoce morza, a ponad 200 milionów osób utrzymuje się z rybołówstwa. Choć na co dzień nie obcujemy z morzami czy oceanami, mają one na nas odczuwalny wpływ. Woda to niewyczerpany magazyn ciepła. Pochłania i oddaje olbrzymie ilości energii słonecznej. Gdy cykl ten jest zakłócony, może dochodzić do rozmaitych anomalii pogodowych i klimatycznych. Zagrożenia mórz i oceanów Z powodu zanieczyszczeń, intensywnego ruchu morskiego, przyłowów i przełowienia (czyli nadmiernej, niekontrolowanej eksploatacji łowisk, które sprowadzają populacje poławianych gatunków poniżej poziomu bezpiecznego dla ich odtworzenia), nasze morza i oceany, wraz ze znajdującą się w nich fauną i florą, są obecnie w olbrzymim niebezpieczeństwie. Z tego względu zachowanie morskich siedlisk i promowanie zrównoważonego rybołówstwa jest ważne zarówno dla ludzi, jak i dla środowiska. Fundacja WWF dba o ochronę bioróżnorodności naszych mórz i oceanów również po to, by zachować ich zasoby dla przyszłych pokoleń. Obszarem wodnym szczególnie wrażliwym jest Morze Bałtyckie. Na naszych oczach jego bioróżnorodność zamiera. Ochrony wymagają zarówno bytujące tu gatunki (np. foki szare i morświny), jak i cały ekosystem wodny. Razem pomóżmy morzom i oceanom Działania WWF Polska skupiają się na obszarze Morza Bałtyckiego. Zwracamy uwagę na problem eutrofizacji (przeżyźnienia) tego akwenu, kumulacji zanieczyszczeń, a także innych zjawisk zagrażających życiu chronionych gatunków wodnych. Dzisiaj, na naszych oczach, Bałtyk umiera. Jednak wciąż jeszcze nie jest za późno, aby przeciwdziałać destrukcyjnym procesom. Morze Bałtyckie boryka się z wieloma problemami. Jest nie tylko jednym z najmłodszych mórz świata, ale również jednym z najbardziej zatłoczonych. Duży ruch na morzu, eutrofizacja i zwiększające się obszary pustyń tlenowych, to tylko niektóre z problemów Bałtyku. Wynika z tego potrzeba zintegrowanych i spójnych działań na poziomie międzynarodowym. Przyłączając się do działań Fundacji WWF Polska, możesz zarówno wspierać zrównoważone funkcjonowanie naszego morza, jak i ochronę wszelkich zbiorników wodnych na świecie.
Podręcznik str. 86-90. Przez lądy i oceany. Dzisiejszy temat lekcji to: Cele lekcji: dowiesz się, czym są południki i równoleżniki; poznasz rozmieszczenie kontynetów oraz oceanów na naszej planecie. nauczysz się okreslać położenie punktów i kontynentów na półkulach Ziemi. Zapisz w zeszycie temat dzisiejszej lekcji: PRZEZ LĄDY
Dzięki pracom plastycznym rozwinie się kreatywność dzieci, a literki i cyfry do tworzenia napisów z pewnością dobrze wpłyną na ich zdolności matematyczne i piśmiennicze. Dodatkowo, zamieściliśmy generator napisów na girlandach. To dopiero będzie ozdoba! Inspiracje i pomysły na Dzień Mórz i Oceanów w przedszkolu i szkole. Wszechocean pokrywa ok. 70,8% całości powierzchni kuli ziemskiej (361,31 mln km²). Jego objętość wynosi w przybliżeniu 1370 mln km³, a średnia głębokość 3729 m. Wszechocean zawiera 97% wody, która występuje na Ziemi [1]. Dzieli się go obecnie na pięć oceanów [2] [3] : Ocean Spokojny, Ocean Atlantycki, 7yBuIxs.
  • 5j4bv9i10i.pages.dev/160
  • 5j4bv9i10i.pages.dev/392
  • 5j4bv9i10i.pages.dev/15
  • 5j4bv9i10i.pages.dev/28
  • 5j4bv9i10i.pages.dev/276
  • 5j4bv9i10i.pages.dev/20
  • 5j4bv9i10i.pages.dev/82
  • 5j4bv9i10i.pages.dev/310
  • 5j4bv9i10i.pages.dev/355

    • podział terytorialny mórz i oceanów